Het is een heel verbreid idee: de auto zal ook zonder schokdempers nog rijden, dan zullen ze wel niet zo belangrijk zijn. Niets is echter minder waar. Ze zijn zo ongeveer de belangrijkste auto onderdelen van de ophanging en belangrijk voor het rijgedrag en de wegligging van uw auto. Kortom, ze zijn onmisbaar voor uw veiligheid. Verwaarlozen kan dan ook ernstige gevolgen hebben.
Wist u dat…
… 1 op de 4 auto’s met versleten schokdempers rijdt?
… goede schokdempers meer invloed hebben op de wegligging van uw auto dan bijvoorbeeld winterbanden?
… een schokdemper per kilometer tussen de 5.000 en 7.000 maal op en neer veert?
… schokdempers ongeveer 180.000 km meegaan (afhankelijk van uw rijstijl)?
… schokdempers altijd per set vervangen dienen te worden om de auto in balans te houden?
… lekkende schokdempers reden kunnen zijn om uw auto af te keuren?
Wat zijn schokdempers?
Om nog beter te begrijpen waarom schokdempers zo belangrijk zijn, moeten we eerst begrijpen wat ze doen en hoe ze werken. Ze zijn belangrijke onderdelen van de ophanging van uw auto. Ze bevinden zich in het onderstel, vlakbij de wielen. Hun belangrijkste functie is het absorberen van schokken, die ontstaan door de oneffenheden van het wegdek. De op- en neerwaartse beweging van uw voertuig tijdens het rijden wordt gedempt. Zo wordt voorkomen dat uw auto stuiterend over de weg rijdt.
Goed functionerende schokdempers
Met goed functionerende schokdempers zullen de veren in de ophanging veel minder samengedrukt worden als dat het geval zou zijn zonder. Zij zorgen er voor dat de auto niet lang op en neer deint als u over een oneffenheid in de weg rijdt. Versleten of defecte schokdempers kunnen leiden tot onaangenaam of onvoorspelbaar rijgedrag. In de volksmond worden ze ook weleens schokbrekers genoemd. De juiste naam is echter schokdemper.
Vaak is de schokdemper gecombineerd met de schroefveer. We spreken dan van een veerpoot of Mac Pherson poot. De veerpoten hebben tevens de taak om de wielen van de auto te geleiden. Zij maken ook deel uit van de wielophanging waardoor ze minstens net zo belangrijk zijn.
Hoe werken ze?
Elke schokdemper bestaat uit een zuiger die in een cilinder op een neer beweegt. Een klep op de zuigerkop en aan de basis van de cilinder laten hydraulische vloeistof door de schokdemper stromen als deze beweegt. Als de compressie sneller plaatsvindt en de vloeistof niet snel genoeg door de cilinder stromen kan, ontstaat aan de weerszijden van de zuigerkop druk. Hierdoor ontstaat extra weerstand tijdens de beweging van de zuiger. Op deze manier wordt het stuiteren van de wielen opgevangen.
De grootte van de opening in de klep bepaalt de stevigheid van de schokdemper. Terwijl stevigere schokdempers ervoor zorgen dat uw auto wat harder op de weg ligt, kunnen ze wel het rijgedrag verbeteren. Uw auto breekt minder snel uit de bocht. Daarnaast kunt u ook kiezen voor variabele schokdempers voor een zo rustig mogelijke rit. Deze kunnen handmatig of elektronisch inspelen op veranderende rijomstandigheden.
Welke soorten zijn er?
Net als zo vele andere auto-onderdelen zijn ook de schokdempers van uw auto tijdens het rijden continu in gebruik. Elk jaar worden ongeveer 100 miljoen schokdempers wereldwijd gedistribueerd. Vooral in de VS en in een aantal Europese landen worden ze geproduceerd.
Wat voor schokdempers zitten nu eigenlijk in uw auto? En maakt het iets uit met welke soort uw auto rijdt? Om deze vraag goed te kunnen beantwoorden, bekijken we eerst welke verschillende soorten er zijn en hoe deze werken.
Basic Twin-Tube Dempers
Basic twin-tube dempers, zoals de naam al zegt, worden gebruikt in alle standaard voertuigen (basic = standaard). Ze bestaan uit twee in elkaar geschoven buizen: het reservoir en de werkcilinder. Beide cilindrische buizen bevatten hydraulische vloeistof. De zuiger beweegt de olie heen en weer door een gekalibreerde opening. Daardoor worden trillingen geabsorbeerd en blijven de banden van uw voertuig aan de grond tijdens het rijden. Hierdoor verbetert het rijgedrag en de controle over uw voertuig.
Triple-Tube Dempers
Triple-tube dempers verbeteren duidelijk het rijgedrag en de controle over uw auto. Zij verminderen trillingen. Deze schokdempers hebben een computergestuurd ventiel dat de oliestroom of de stroom van de hydraulische vloeistof van de binnenste buis naar de tweede buis en van daar naar het reservoir regelt. Hiermee heeft u de mogelijkheid om de deining en compressie van uw voertuig aan te passen aan uw rijstijl. Triple-tube dempers worden gebruikt in raceauto’s en tal van andere voertuigen, zoals Volkswagen, Mercedes Benz, Ford, BMW en Audi.
Gasgevulde schokdempers
Gasgevulde schokdempers zijn verkrijgbaar in 2 uitvoeringen: met een enkele buis of met twee buizen. In deze buizen zit behalve de hydraulische vloeistof ook stikstof onder een bepaalde druk. Hierdoor worden trillingen beter geabsorbeerd, verbetert het rijgedrag en de controle over uw voertuig. De gasgevulde variant zijn een grote verbetering ten opzichte van de traditionele olie- en hydraulische vloeistof dempers. Hierbij treden namelijk geen problemen als schuimvorming of beluchting op.
Andere soorten
Andere soorten dempers zijn onder andere schokdempers voor het absorberen van zware schokken. Zoals u al verwacht, worden deze gebruikt in vrachtwagens. Verder zijn er lucht schokdempers die gebruikt worden in cargo vrachtwagens. Ook bestaan er positief gevoelige dempingssystemen, versnellingsgevoelige dempingssystemen, schokdempers tegen overbelasting en nog veel meer.
Wanneer moet u uw schokdempers of veerpoten vervangen?
Het veiligste zou zijn om de schokdempers en veerpoten van uw auto jaarlijks te laten testen door een professionele automonteur of uw garage. U kunt ze natuurlijk ook gewoon negeren. Vroeg of laat zullen zich dan enkele opvallende symptomen voordoen. Verstandig is echter om ze wel af en toe zelf te controleren. Een goede vuistregel is om schokdempers en veerpoten elke 150.000 km preventief te vervangen.
Hoe herken ik versleten schokdempers?
Wat zijn nou opvallende symptomen waaraan u versleten schokdempers en veerpoten herkent? Wij hebben ze even voor u op een rijtje gezet:
- De auto veert na 1x indrukken een aantal keren na.
- Uw auto “duikt met de neus” naar beneden als u remt.
- Uw auto geeft bij hoge snelheden mee met zijwind.
- Als u op een rotonde rijdt, helt uw auto te ver over.
- Het rijgedrag van uw auto is ongebruikelijk zweverig.
- De vering van uw auto voelt stug of juist heel licht aan.
- Het rijgedrag van uw auto is moeilijk te controleren.
- Er zit olie op.
Een teken van beschadiging of slijtage dat u niet tijdens het rijden voelt, is lekkage. Schokdempers kunnen met olie of gas gevuld zijn. Als er gas of olie uit komt, betekent dit dat ze beschadigd zijn. Als ze olie lekken, zien ze er nat en vies uit. Soms, als de lekkage groot is, ziet u de olie naar beneden druppelen waardoor er een olievlek op de grond ontstaat. Schokdempers of veerpoten die lekken of versleten zijn, moeten zo snel mogelijk vervangen worden.
Testen
Als u de kenmerken uit bovenstaand lijstje niet direct herkent maar toch twijfelt of uw schokdempers aan vervanging toe zijn, kunt u ze natuurlijk altijd nog eenvoudig zelf testen.
Een van de eenvoudigste en meest voorkomende tests is de ‘bounce’ test. Daarbij duwt u na elkaar op elke hoek van uw auto en laat weer los. Goed werkende schokdempers vangen de beweging op. Uw auto zou dus omhoog moeten bewegen en direct in de oorspronkelijke positie terug moeten keren. Zonder op een neer te deinen. Als uw voertuig meerdere malen op en neer deint voordat hij weer in zijn oorspronkelijke positie terugkeert, dan is de kans groot dat de dempers of veerpoten aan vervanging toe zijn.
Hoe u uw schokdempers nog verder kunt testen en wat u moet weten over het vervangen van de schokdempers leest u in dit artikel in onze blog.
Versleten schokdempers zijn gevaarlijk
Dat uw auto niet meer prettig rijdt met versleten schokdempers is u ondertussen waarschijnlijk duidelijk geworden. Maar wist u ook dat het ronduit gevaarlijk kan zijn? Wij hebben de risico’s voor u op een rijtje gezet:
- uw remweg wordt langer
- uw auto heeft een hoger risico op aquaplaning
- het risico op slippartijen in bochten is groter
- er kan extra slijtage ontstaan aan de banden van uw auto
- ook andere stuurdelen kunnen meer slijtage vertonen
- het rijcomfort voor de inzittenden neemt af wat ronduit vermoeiend kan zijn
Rijden met versleten schokdempers is dus niet alleen oncomfortabel. Naast een minder goed controleerbare auto, kunnen ook andere onderdelen meer slijtage oplopen dan nodig. Dat u op een gegeven moment daarmee niet alleen uzelf maar ook de inzittenden van uw auto en andere verkeersdeelnemers in gevaar kunt brengen, hoeven wij hier zeker niet te benadrukken.
Conclusie
Schokdempers lijken een minder belangrijke rol te spelen in vergelijking met andere auto-onderdelen. Uw auto zal immers ook nog rijden met slechte of zelfs zonder schokdempers. Maar vergist u zich niet hierin. De schokdempers en veerpoten van uw auto zorgen niet alleen ervoor dat uw auto niet over de weg “stuitert”. Ze zorgen ook voor betere controle over uw auto, een beter rijgedrag en meer verkeersveiligheid.
Ze bestaan in verschillende soorten en uitvoeringen. Welke schokdemper het beste bij u en uw auto past, hangt af van een aantal factoren die u in dit artikel kon lezen.
Versleten schokdempers en veerpoten vallen vaak op tijdens het rijden. Uw auto “hobbelt” of “stuitert” over de weg of laat zich moeilijk controleren. Soms kunt u een beschadiging ook herkennen aan een lekkage. In dit geval zit er olie op de schokdemper of ontstaat er een olievlek op de grond. In ieder geval is het belangrijk versleten of beschadigde dempers zo snel mogelijk te vervangen. Want alleen zo zorgt u voor veiligheid in het verkeer en aangenaam rijgedrag.
Wilt u makkelijk nieuwe of gebruikte schokbrekers aanschaffen? Bekijk het aanbod schokbrekers van de bij ons aangesloten autobedrijven nu.